Quản trị DAO: Hình thức tổ chức mới trong thời đại Blockchain

Trong thế giới vật lý mà chúng ta đang sống, các loại hình quản trị thường được quyết định bởi một hoặc nhiều trung tâm, có đặc điểm là hệ thống cấp bậc nghiêm ngặt và phân cấp rõ ràng. Tuy nhiên, với sự ra đời và phát triển của Bitcoin, một loạt các hệ sinh thái liên quan đã khiến chúng ta bắt đầu suy nghĩ về một khả năng mới - hệ thống hợp tác mà mọi người đều tham gia.

Khái niệm DAO( tổ chức tự trị phi tập trung lần đầu tiên xuất phát từ mạng Ethereum. Khoảng hai năm trước, trong thời kỳ bùng nổ ICO, mọi người đã hình dung ra một hình thức tổ chức xã hội mới từ mạng Ethereum. Thông qua hợp đồng thông minh, bất kỳ ai cũng có thể huy động vốn và phát hành token trên Ethereum, những người nắm giữ token có thể tham gia vào việc quản lý dự án, không cần xin phép, mọi người đều bình đẳng, mã là luật. Đây là hình thức tư tưởng quản trị DAO, mặc dù chưa trưởng thành, nhưng sau hai năm khám phá và thực hành, hình thức tổ chức này dần dần được định nghĩa chính xác hơn.

DAO là viết tắt của Decentralized Autonomous Organization, dựa trên các nguyên tắc cốt lõi của Blockchain, được hình thành tự phát bởi một nhóm người đạt được sự đồng thuận, tạo thành một mô hình hành động hợp tác trong việc đồng sáng tạo, đồng xây dựng, đồng quản lý và chia sẻ. Nó là sản phẩm giải quyết vấn đề niềm tin giữa con người trên Blockchain, đại diện cho một sự tiến hóa cách thức hợp tác của nhân loại. Bitcoin, với tư cách là giao thức phân phối phi tập trung đầu tiên, được coi là DAO hoàn chỉnh đầu tiên. DAO cần lập trình ban đầu, nhưng một khi các quy tắc được thiết lập, nó sẽ tự động hoạt động, thực hiện chức năng của mình mà không bị can thiệp từ bên ngoài.

DAO lý tưởng nên có các đặc điểm sau: kiểm soát yếu, phi trung tâm, cơ chế tự trị, kiến trúc mạng và các cấu trúc xã hội mới trong thời đại thông tin như kết nối liên kết. Khi thiết kế DAO, cần xem xét: mục tiêu tổ chức và văn hóa có thể đạt được sự đồng thuận với những người lạ, hệ thống quy tắc quản trị dựa trên công nghệ Blockchain, cũng như cơ chế khuyến khích token có thể tạo mối liên kết lợi ích với tất cả các bên tham gia. Trong trạng thái lý tưởng, quản lý DAO là mã hóa, lập trình và tự động hóa.

Tuy nhiên, việc triển khai thực tế của DAO đang đối mặt với nhiều thách thức. Nó không chỉ đơn giản là một hệ thống bỏ phiếu lấy số đông. Trong thực tế, những người thực sự tham gia vào quyết định thường chỉ là một số ít các bên liên quan chính. Hiện tại, việc khám phá quản trị DAO trong lĩnh vực Blockchain vẫn chưa tìm ra giải pháp hoàn hảo. Một số công cụ quản trị đã cung cấp không gian quản trị công khai minh bạch cho hầu hết các ứng dụng hiện tại, thông qua chữ ký ví để tải thông tin lên lưu trữ phi tập trung, mà không tiêu tốn tài nguyên của mạng chính.

Đối mặt với cách tổ chức xã hội mới này, chúng ta phải nhìn nhận tư tưởng này với con mắt phát triển, để có thể tinh gọn và khám phá sâu sắc hơn. Mặc dù tình hình thực tế đầy thách thức, nhưng đó cũng là quá trình tất yếu, chúng ta cần liên tục hoàn thiện tư tưởng và phương pháp thực hiện của DAO trong thực tiễn.