mã hóa AI lĩnh vực 2024 năm tổng kết và triển vọng

Năm 2024, lĩnh vực mã hóa AI đã đạt được sự tăng trưởng đột phá chưa từng có. Từ đầu năm chỉ có vài dự án, đến nay đã trở thành một phân khúc độc lập không thể bị bỏ qua trong thị trường mã hóa. Theo số liệu thống kê mới nhất, vào ngày 7 tháng 12, tổng giá trị tài sản của phân khúc mã hóa AI đã vượt qua 70 tỷ USD, chiếm tỷ lệ cao nhất lên đến 2% trong toàn bộ thị trường mã hóa, với tỷ lệ tăng trưởng hàng năm lên tới 400%.

Trong cùng một thời điểm, số lượng dự án mã hóa AI cũng đang bùng nổ, hiện đã vượt quá 600 cái, bao gồm cơ sở hạ tầng AI phi tập trung, ứng dụng AI và nhiều loại sản phẩm khác.

Nhìn lại năm 2024, câu chuyện về mã hóa AI đã trải qua nhiều thay đổi lớn. Đầu năm, sự đột phá trong công nghệ video sinh ra đã thổi bùng cơn sốt về cơ sở hạ tầng mã hóa AI. Tiếp theo, hội nghị thường niên của các nhà sản xuất chip AI đã đưa GPU phi tập trung trở thành tâm điểm chú ý trên thị trường. Giữa năm, lĩnh vực mã hóa AI đã chào đón một cơn sóng đầu tư, nhiều dự án đã nhận được hỗ trợ tài chính, thúc đẩy tiến trình nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ. Cuối năm, sự bùng nổ của khái niệm AI Agent đã đưa câu chuyện về mã hóa AI lên một tầm cao mới.

Mã hóa AI tài sản tổng giá trị thị trường trong năm đã vượt 70 tỷ USD, số lượng dự án liên quan vượt quá 600 cái

Theo dữ liệu mới nhất, số lượng Token được ghi nhận trong lĩnh vực mã hóa trí tuệ nhân tạo đã đạt 355 cái, tổng giá trị tài sản của nó đã vượt qua mốc 70 tỷ USD vào ngày 7 tháng 12, đạt đỉnh cao nhất là 70.42 tỷ USD. Hiện tại, do ảnh hưởng của sự điều chỉnh của thị trường mã hóa tổng thể, tính đến ngày 23 tháng 12, tổng giá trị thị trường của lĩnh vực AI mã hóa đã giảm xuống còn 47 tỷ USD, khối lượng giao dịch trong 24 giờ vẫn cao tới 5 tỷ USD.

Nhìn lại đầu năm, tổng giá trị thị trường của lĩnh vực mã hóa AI chỉ khoảng 17 tỷ đô la Mỹ. Chỉ trong chưa đầy một năm, tổng giá trị thị trường của lĩnh vực này đã tăng hơn 400%, một lần nữa thể hiện sự phát triển mạnh mẽ và tiềm năng to lớn của lĩnh vực mã hóa AI.

Có người trong ngành chỉ ra rằng, mặc dù hiện tại mã hóa AI chỉ chiếm khoảng 1% tổng giá trị thị trường mã hóa, nhưng với sự tiến triển không ngừng của chu kỳ thị trường, hạ tầng AI và động lực mạnh mẽ của AI Agent, dự đoán giá trị thị trường của lĩnh vực này có khả năng tăng gấp 10 lần.

Cần lưu ý rằng, mặc dù hiện tại tình hình mã hóa toàn bộ thị trường đang giảm, nhưng vào ngày 23 tháng 12, tổng giá trị thị trường mã hóa đã đạt 3.4 nghìn tỷ USD, trong khi giá trị thị trường của tài sản mã hóa AI vẫn chiếm gần 1.4% trong toàn bộ thị trường (tỷ lệ chiếm trong thời điểm cao nhất vượt quá 2%), càng chứng minh tiềm năng tăng trưởng thị trường trong tương lai.

Năm 2024 là năm bước ngoặt quan trọng trong lĩnh vực mã hóa AI, từ giai đoạn mới nổi chuyển sang bùng nổ toàn diện. Vào đầu năm, đường đua mã hóa AI vẫn ở giai đoạn phôi thai, số lượng dự án chỉ đếm trên đầu ngón tay, chủ yếu đại diện cho các dự án GPU phi tập trung, cơ sở hạ tầng AI và các dự án dữ liệu. Tuy nhiên, chỉ trong chưa đầy một năm, lĩnh vực mã hóa AI đã có thể được chia thành nhiều đường đua con, bao gồm GPU phi tập trung, nền tảng dữ liệu AI, cơ sở hạ tầng AI và AI Agent, với số lượng dự án lên tới hàng trăm.

Theo dữ liệu từ nền tảng mã hóa, hiện tại đã có hơn 600 dự án mã hóa có chứa từ AI được ghi nhận, và con số này vẫn đang tiếp tục tăng.

2024 mã hóa AI của chất xúc tác: câu chuyện bên ngoài, cơn sốt đầu tư và sự bùng nổ của các khái niệm mới

Từ dữ liệu diễn biến tổng giá trị thị trường của tài sản mã hóa AI, sự tăng trưởng trong năm 2024 thể hiện hai đỉnh sóng rõ rệt: đỉnh sóng đầu tiên xuất hiện trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 3, trong khi đỉnh sóng thứ hai xảy ra sau tháng 10, đón nhận một làn sóng tăng trưởng mạnh mẽ hơn.

Trong khoảng thời gian từ tháng 2 đến tháng 3, sự tăng trưởng trong lĩnh vực mã hóa AI chủ yếu nhờ vào sự kích thích mạnh mẽ từ hai sự kiện biểu tượng lớn trong lĩnh vực AI.

Vào tháng 2, những bước đột phá đáng kể trong công nghệ video của Wensheng đã gây ra một cuộc cách mạng phá vỡ trong lĩnh vực AI. Đồng thời, sự kiện này cũng thúc đẩy mạnh mẽ giá token của một dự án chứng thực mống mắt mã hóa, từ đó thúc đẩy sự tăng trưởng mạnh mẽ của toàn bộ lĩnh vực tài sản mã hóa AI. Trong thời gian này, các dự án chất lượng như nền tảng khuyến khích mô hình AI, nền tảng dữ liệu AI bắt đầu nhận được sự chú ý rộng rãi từ thị trường, sự trỗi dậy của những dự án này càng khơi dậy niềm đam mê đầu tư vào thị trường mã hóa AI, thu hút một lượng lớn nhà đầu tư đổ vào lĩnh vực mới nổi đầy tiềm năng này.

Tiếp theo, sự kiện hội nghị thường niên AI của một nhà sản xuất chip vào tháng 3 đã thu hút sự chú ý rộng rãi trên toàn cầu và thúc đẩy giá trị thị trường của họ tăng vọt, gây ra cơn sốt đầu tư vào chip GPU. Tại hội nghị, sự xuất hiện của nhiều nhân vật lãnh đạo trong ngành mã hóa đã một lần nữa mang lại sức sống mới cho lĩnh vực AI mã hóa. Chuỗi sự kiện này đã khiến các dự án như GPU phi tập trung xuất hiện như nấm sau mưa.

Kể từ đó, mã hóa AI chính thức phát triển thành một lĩnh vực độc lập, cơ sở hạ tầng AI, GPU phi tập trung, dữ liệu AI phi tập trung và các dự án khác xuất hiện như nấm sau mưa, mang lại nhiều lựa chọn và cơ hội hơn cho thị trường.

Và vào tháng 10, sự tăng trưởng trong lĩnh vực mã hóa AI chủ yếu được cho là do sự bùng nổ của khái niệm AI Agent. Sự ra mắt của một dự án mã hóa token AI Agent đã kích thích cơn sốt phát hành token liên quan đến AI Agent, thúc đẩy hàng trăm token liên quan đến AI Agent được phát hành hàng loạt. Xu hướng này đã giúp AI Agent nhanh chóng nổi lên, trở thành một phân khúc độc lập trong lĩnh vực mã hóa AI, với các sản phẩm bao gồm token liên quan đến AI Agent, nền tảng phát hành AI Agent và cơ sở hạ tầng nền tảng AI Agent. Theo dữ liệu, tính đến ngày 23 tháng 12, tổng giá trị thị trường của các token trong lĩnh vực AI Agent đã đạt tới 9,8 tỷ đô la, chiếm khoảng 20% tổng giá trị thị trường của toàn bộ dự án mã hóa AI (47 tỷ đô la), và độ nóng của cơn sốt vẫn đang tiếp tục.

Nếu nói rằng sự đột phá trong công nghệ video của văn sinh, sự gia tăng giá trị thị trường của các nhà sản xuất chip và hội nghị thượng đỉnh AI mà họ tổ chức là những động lực mạnh mẽ từ bên ngoài thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực mã hóa AI, thì sự bùng nổ của khái niệm AI Agent chắc chắn là một ngọn lửa được thắp sáng từ bên trong thị trường mã hóa, tăng tốc sự trỗi dậy của lĩnh vực này. Dưới tác động của hiệu ứng xúc tác kép từ bên trong và bên ngoài, đường đua mã hóa AI đã nhanh chóng trở thành một lĩnh vực then chốt không thể bị bỏ qua trong thế giới mã hóa, tầm quan trọng của nó ngày càng nổi bật.

Ngoài ra, vào năm 2024, thị trường mã hóa AI đã đón nhận một cơn sốt đầu tư chưa từng có, các tổ chức đầu tư lớn đang đổ xô vào, số tiền đầu tư tăng vọt. Trong lĩnh vực này, nhiều quỹ đầu tư mạo hiểm hàng đầu trong ngành mã hóa đã tích cực tham gia vào các dự án "Crypto+AI".

Trong đó, một quỹ đầu tư mạo hiểm đã bày tỏ sự lạc quan cao về sự kết hợp giữa mã hóa và AI từ đầu năm, và đã đầu tư vào nhiều dự án liên quan. Một tổ chức khác đã huy động một quỹ mới trị giá 6 tỷ đô la, tập trung đầu tư vào lĩnh vực AI, và đã chọn 5 dự án mã hóa AI trong chương trình tăng tốc khởi nghiệp mã hóa vào mùa thu. Bước vào nửa cuối năm, nhiều tổ chức đầu tư lớn cũng lần lượt công bố tham gia vào lĩnh vực mã hóa AI, thành lập quỹ chuyên biệt hoặc tăng cường đầu tư. Theo báo cáo của một tổ chức, trong quý 3 năm 2024, các quỹ đầu tư mạo hiểm mã hóa đã bơm vào các dự án AI hơn 213 triệu đô la, tăng 250% so với quý trước và tăng 340% so với cùng kỳ năm trước.

Thị trường "Mã hóa cho AI" có triển vọng lớn hơn "AI cho Mã hóa"

Hiện tại, các sản phẩm mã hóa AI trên thị trường chủ yếu có thể được chia thành hai hình thức "AI for Crypto" và "Crypto for AI".

Trước đó, "AI for Crypto" tức là sử dụng AI để hỗ trợ Crypto, chủ yếu tập trung vào việc áp dụng công nghệ AI vào các sản phẩm mã hóa, thông qua việc tích hợp các yếu tố AI để nâng cao trải nghiệm người dùng hoặc củng cố các tính năng của sản phẩm. Chẳng hạn như sử dụng tối ưu hóa mã và kiểm toán an ninh bằng AI: công nghệ AI có thể tự động phát hiện và phân tích mã của các dự án Web3, phát hiện ra các lỗ hổng bảo mật và lỗi tiềm ẩn, nâng cao độ an toàn và ổn định của dự án; tham gia vào các chiến lược lợi nhuận trên chuỗi: sử dụng thuật toán AI để phân tích xu hướng thị trường và hành vi người dùng, xây dựng các chiến lược lợi nhuận trên chuỗi hiệu quả hơn, giúp người dùng mã hóa thu được lợi nhuận cao hơn; tích hợp chatbot AI để trả lời các thắc mắc của người dùng, nâng cao trải nghiệm người dùng; nhờ vào AI Agent loại bỏ các rào cản trong trải nghiệm người dùng trên chuỗi, như giao dịch tự động, quản lý tài sản, v.v., giúp người dùng tham gia vào thị trường mã hóa một cách dễ dàng hơn.

"Crypto for AI" tập trung vào việc sử dụng công nghệ mã hóa để trao quyền cho ngành công nghiệp AI, nhờ vào những lợi thế độc đáo của công nghệ blockchain để giải quyết hoặc cải thiện một số khía cạnh của ngành công nghiệp AI. Ví dụ, tính riêng tư và minh bạch của công nghệ blockchain có thể giải quyết các vấn đề về quyền riêng tư và an ninh trong quá trình thu thập, xử lý và lưu trữ dữ liệu của mô hình AI; thông qua việc sử dụng tài sản hóa mô hình, cho phép cộng đồng sở hữu hoặc sử dụng mô hình AI theo cách phi tập trung; thông qua công nghệ Token của blockchain, tập hợp các nguồn lực tính toán rời rạc, hình thành thị trường tính toán, giảm chi phí đào tạo mô hình AI và nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực tính toán.

Tóm lại, tinh hoa của công nghệ Web3 nằm ở cơ sở hạ tầng blockchain phi tập trung của nó, dựa vào hoạt động của hệ thống kinh tế Token, sự tự động thực thi của hợp đồng thông minh và hiệu suất mạnh mẽ của công nghệ phân tán, không chỉ đảm bảo việc xác định quyền sở hữu dữ liệu một cách chính xác, mà còn nhờ vào mô hình khuyến khích của Token, nâng cao đáng kể tính minh bạch và hiệu quả của mô hình kinh doanh. Đặc điểm này như một liều thuốc tốt, cung cấp một lộ trình giải quyết hiệu quả cho những vấn đề phổ biến như thiếu minh bạch dữ liệu và mô hình kinh doanh không rõ ràng trong ngành AI. Điều này hoàn toàn phù hợp với quan điểm vĩ mô "AI nhằm nâng cao hiệu suất sản xuất, trong khi Web3 tập trung vào việc tối ưu hóa quan hệ sản xuất."

Do đó, các chuyên gia trong ngành đều đạt được sự đồng thuận: "Mã hóa cho AI" so với "AI cho mã hóa" đã thể hiện một triển vọng và tiềm năng rộng lớn hơn ở cấp độ ứng dụng thị trường. Xu hướng này cũng thúc đẩy ngày càng nhiều người trong ngành AI tích cực tìm kiếm cách sử dụng công nghệ mã hóa để vượt qua những thách thức và khó khăn mà ngành AI đang phải đối mặt.

Xây dựng hệ sinh thái AI mã hóa xoay quanh ba yếu tố "dữ liệu, sức mạnh tính toán và thuật toán"

Dựa trên ba yếu tố cốt lõi "dữ liệu, sức mạnh tính toán và thuật toán" thúc đẩy sự phát triển của các mô hình AI lớn, chúng ta có thể phân loại thêm thành các sản phẩm mô hình dữ liệu, sức mạnh tính toán và thuật toán bao gồm cơ sở hạ tầng và ứng dụng. Trong đó, dữ liệu là nền tảng để huấn luyện và tối ưu hóa các mô hình AI; thuật toán là các mô hình toán học và logic chương trình điều khiển hệ thống AI; sức mạnh tính toán là tài nguyên tính toán cần thiết để thực thi các thuật toán này, và ba yếu tố này cũng là điều kiện cần thiết cho việc cập nhật và lặp lại mô hình.

Các hình thức sản phẩm cụ thể trong hệ sinh thái sản phẩm mã hóa AI bao gồm các khía cạnh sau:

Trên phương diện dữ liệu, các dự án dữ liệu AI mã hóa bao gồm việc thu thập, lưu trữ và xử lý dữ liệu. Đầu tiên, trong lĩnh vực thu thập dữ liệu, để đảm bảo sự phong phú và đa dạng của dữ liệu, một số dự án AI mã hóa đã sử dụng cơ chế kinh tế Token để khuyến khích người dùng chia sẻ dữ liệu cá nhân hoặc độc quyền của họ, như một số dự án khuyến khích người cung cấp dữ liệu thông qua cơ chế thưởng, biến tài sản dữ liệu AI thành tài sản, và đã ra mắt một thị trường dữ liệu chuyên biệt, cung cấp các bộ dữ liệu chuyên dụng hoặc tùy chỉnh cho các ứng dụng AI thông qua hình thức hồ dữ liệu, v.v.; Về mặt xử lý dữ liệu, các nền tảng gán nhãn dữ liệu phi tập trung đã cung cấp cho các nhà phát triển bộ dữ liệu huấn luyện chất lượng cao, từ đó cải thiện cơ chế học tăng cường và tinh chỉnh mô hình AI, như một dự án (hoàn thành huy động 6 triệu đô la vào ngày 18 tháng 12) đã cung cấp cho các nhà phát triển bộ dữ liệu huấn luyện chất lượng cao, từ đó tối ưu hóa quá trình học tăng cường và tinh chỉnh mô hình AI. Còn về lưu trữ dữ liệu, một số giải pháp lưu trữ blockchain đảm bảo tính an toàn và bền vững của dữ liệu.

Về mặt tính toán, việc đào tạo và thực thi suy diễn của mô hình AI không thể thiếu sự hỗ trợ của nguồn tài nguyên tính toán GPU mạnh mẽ. Khi độ phức tạp của mô hình AI ngày càng tăng, nhu cầu về tài nguyên tính toán GPU cũng ngày càng tăng. Đối mặt với những thách thức như nguồn GPU chất lượng cao trên thị trường không đủ đáp ứng, chi phí tăng và thời gian chờ kéo dài, mạng tính toán GPU phi tập trung ra đời. Những mạng lưới này thông qua việc tạo ra một thị trường mở và nền tảng hợp nhất GPU, cho phép bất kỳ ai (chẳng hạn như thợ đào Bitcoin) đóng góp khả năng tính toán GPU nhàn rỗi của họ để thực hiện các nhiệm vụ AI và nhận thưởng bằng Token. Hơn nữa, một số dự án còn biến GPU vật lý thành token, chuyển đổi chúng thành tài sản kỹ thuật số tài chính trên chuỗi, thúc đẩy thêm sự phi tập trung và tính thanh khoản của sức mạnh tính toán.

Ở cấp độ mô hình thuật toán, hiện nay các mạng lưới thuật toán AI phi tập trung trên thị trường về cơ bản là một thị trường dịch vụ thuật toán AI phi tập trung, nó kết nối nhiều mô hình AI có chuyên môn và kiến thức khác nhau. Khi người dùng đặt câu hỏi, thị trường có thể thông minh lựa chọn mô hình AI phù hợp nhất để cung cấp câu trả lời. Các sản phẩm tiêu biểu tập hợp nhiều mô hình AI dưới hình thức mạng con, cung cấp nội dung chất lượng cao cho người dùng; trong khi đó, một số sản phẩm khác đánh giá các mô hình phi tập trung xuất sắc nhất thông qua điểm số thi đấu, và khuyến khích mỗi đóng góp mô hình bằng cách mã hóa các mô hình AI, từ đó thúc đẩy đổi mới và tối ưu hóa thuật toán AI.

Do đó, hiện tại, thị trường mã hóa đã xây dựng một hệ sinh thái mã hóa AI phát triển mạnh mẽ xung quanh ba trụ cột "dữ liệu, sức mạnh tính toán và thuật toán" AI.

![Từ GPU phi tập trung đến AI Agent, nhìn lại sự tiến hóa của câu chuyện trong lĩnh vực mã hóa AI năm 2024](